Ilustrowany Tygodnik Polski²: „Sprawiedliwy”

Gdy uważany za mruka i dziwaka Pajtek zaprzyjaźnia się z 6-letnią sierotą Hanią, więź, która ich połączy pozwoli przetrwać okrucieństwa wojny, ludzką zawiść i samotność. A na końcu długiej drogi, która ich czeka, odnajdą jednak w sobie sprawiedliwość i dobro...

Oparta na faktach poruszająca opowieść o polskich rodzinach gotowych zaryzykować wszystkim, aby pomóc żydowskiej dziewczynce w czasach, gdy najmniejszy odruch serca wymaga największego bohaterstwa.

Film wchodzi na ekrany kin w piątek, 19 lutego

Zwiastun i recenzja poniżej.

Zachęcającą recenzję filmu napisała dla portalu histmag.org pani Agnieszka Woch.
Poniżej cytujemy obszerne fragmenty jej pióra:

Mała Hania trafia pod opiekę Anastazji i Jana. Jej matka, odczuwając, że śmierć czai się za rogiem, w rozpaczy pozostawia dziecko w rękach nieznajomych kobiet – Anastazji i jej służącej Zosi. Rodzina znajduje się w patowej sytuacji, Jan należy bowiem do konspiracji, oprócz swych bliskich naraża więc także tajnych współpracowników. Po nieudanych próbach znalezienia bezpiecznego schronienia dla dziewczynki bohaterowie ukrywają ją w domu Zosi. Jej siostra Dziunia, obawiając się demaskacji, sprzeciwia się przetrzymywaniu dziecka, jednak wraz z upływem czasu zaczyna traktować je jak własne.
Po latach dorosła już Hania wraca do dawnych wybawicieli. Zabrana z rąk rodziny do kibucu, trzyma ją na dystans, jednak pod wpływem wspomnień i odkrywania prawdy o swoich losach zaczyna się do niej zbliżać. Chce przekonać swoich obrońców, żeby przyjęli Medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, ale oni uparcie odmawiają – uważają, że nie zasługują na to wyróżnienie, ponieważ nie ocalili jej z własnej woli.

Być może „Sprawiedliwy” powstał właśnie po to, aby we współczesnych czasach, w których jak mantra powracają zarówno słuszne, jak i mniej uzasadnione oskarżenia wobec Polaków o antysemityzm i pogromy Żydów, przypomnieć także o chwalebnych czynach naszych rodaków. Film nie pokazuje bynajmniej prostych rozstrzygnięć tego problemu, Polak nie jest w nim ucieleśnieniem dobra i rozumu, a inne nacje – zła i destrukcji. Błędy popełnia tu niemal każdy. Świadomość zagrożeń zdaje się ponadto tylko odpychać od chęci niesienia pomocy. Nieograniczone wsparcie chce ofiarować dziewczynce jedynie Pajtek – niepełnosprawny umysłowo mężczyzna, niezwykle wrażliwy na cierpienie istot różnych gatunków, który wydaje się nie doceniać terroru wroga. Dziunia, Jan - bohaterowie zdający sobie sprawę z grożących im niebezpieczeństw ze strony okupanta, a nawet najbliższych sąsiadów, bronią się przed wzięciem tak wielkiej odpowiedzialności na swój karb.

P.S.

Mimo że jedynie w Polsce od 15 października 1941 roku obowiązywała kara śmierci za ratowanie Żydów, najwięcej Medali Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przyznano właśnie Polakom – do stycznia 2015 r. aż 6532 osoby z naszego kraju odznaczono tym wyróżnieniem. Dzięki nim wojnę przetrwało co najmniej 30 tys. osób żydowskiego pochodzenia. Daleko za naszymi rodakami są Holendrzy (5413), Francuzi (3853) i Ukraińcy (2515). Pierwszą dziesiątkę zamykają Niemcy – z tego kraju wywodzi się 569 Sprawiedliwych. Z Wielkiej Brytanii i ze Stanów Zjednoczonych pochodzi kolejno 21 i 4 odznaczonych medalem. Odznaczenie otrzymało dotąd ogółem 23 788 osób.
Medal przyznawano początkowo w tradycji judaistycznej osobom pochodzenia nie-żydowskiego za pomoc Żydom znajdującym się w potrzebie lub za przestrzeganie podstawowych biblijnych zasad. W 1963 r. Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem wykorzystał dawny zwyczaj i zaczął przyznawać ten tytuł osobom, które uratowały Żydów od zagłady lub narazili w tym celu własne życie.