Żeby ten zamiar zrealizować, Ifitos musiał porozumieć się z władcą Sparty Likurgiem, z którym wspólnie ustalili warunki „pokoju bożego”, który miał się rozpoczynać na kilkanaście tygodni przed rozpoczęciem igrzysk w Olimpii, a kończyć jakiś czas po ich zakończeniu tak, by wszyscy goście mogli bezpiecznie powrócić do siebie. Gwarantem tego pokoju była Sparta. Ponieważ jednak ogłaszanie „pokoju bożego” każdego roku wydawało się niepodobieństwem, ustalono, ze igrzyska będą odbywały się co cztery lata. Zawodnicy początkowo rywalizowali w pięciu konkurencjach: bieg, skok, rzut oszczepem, zapasy i rzut dyskiem, a potem dodano do tego jeszcze walkę na pięści i wreszcie najbardziej widowiskową konkurencję – wyścigi rydwanów. Odpowiednio zwiększano też liczbę dni; w rozkwicie igrzyska były pięciodniowe. Pierwszy dzień wypełniały obrzędy religijne; zawodnicy składali przysięgę przed ołtarzem Zeusa, którą początkowo odbierali królowie Elidy, a kiedy monarchia została zlikwidowana – komisja dziesięciu „hellanodików” tj. sędziów nad Hellenami. Przysięga obejmowała solenną obietnicę, że nie będą konkurentom podstawiać nogi, ani być się w sposób niedozwolony. Za złamanie przysięgi groziła grzywna pokutna. Kolejne dni przeznaczone były na zawody, a piątego dnia odbywało się wieńczenie zwycięzców, to znaczy – dekorowanie ich wieńcami oliwnymi. Materialnie nagroda ta nie przedstawiała żadnej wartości, ale bo też nie o wartość materialną tu chodziło, Taki wieniec był znakiem protekcji bogini Zwycięstwa – potężnej bogini, której w całej Helladzie stawiano posągi i świątynie. Jeśli dodamy, że ta protekcja obejmowała nie tylko zwycięzcę, nie tylko jego rodzinę i ród, ale i jego ojczyznę, to lepiej rozumiemy rangę tej nagrody, no i przyczyny, dla których Teodozjusz Wielki igrzyska skasował.
Pod koniec XIX wieku nikt w Europie, a chyba i na świecie ani w Zeusa, ani w boginię Zwycięstwa nie wierzył, toteż reaktywowane przez Piotra de Coubertin igrzyska olimpijskie od samego początku cechował przerost formy nad treścią. „Citius, altius, fortius” (szybciej, wyżej, mocniej), stanowiące motto igrzysk olimpijskich zostało całkowicie pozbawione religijnego kontekstu, toteż nic dziwnego, że mimo desperackich wysiłków barona de Coubertin, igrzyska olimpijskie niemal natychmiast przekształciły się w przedsięwzięcie przemysłu rozrywkowego, któremu rozmach nadały elektroniczne środki masowego przekazu: radio, a przede wszystkim – telewizja. Sportowa rywalizacja stała się tylko pretekstem – rodzajem listka figowego, którego rolę pełniła zaprojektowana przez Coubertina olimpijska flaga – pod osłoną którego „wije się złoty Lewiatan zły, w srebrne szczury wijąc się zmienia, drobnieje w bilion pcheł i wszy i znowu w szczury zrastają się pchły...”. Zawodnikom, ani tym bardziej – działaczom, a już z pewnością – lichwiarzom inwestującym w to przedsięwzięcie, nie przyświeca żadna idea poza chęcią zysku, czy to w postaci rozgłosu, od którego będzie można obcinać pieniężne kupony, czy to w postaci zysku w sensie dosłownym. Toteż za „sportowców” uchodzą dzisiaj pracownicy przemysłu rozrywkowego, hodowani w specjalnych fermach pod nadzorem pierwszorzędnych fachowców, którzy przy pomocy racjonalnej diety i naukowo opracowanej tresury, wystawiani są na różne widowiska, gdzie za pieniądze popisują się swoimi umiejętnościami przed gawiedzią, której niezależne media, mające w tym biznesie swój niebagatelny udział, wmówiły, że to szalenie ważne, kto kogo pokona o ułamek sekundy w biegu, albo skoczy centymetr wyżej od innego. W odróżnieniu bowiem od innych gałęzi przemysłu, przemysł rozrywkowy sprzedaje swoim klientom iluzję w czystej postaci, w dodatku iluzję, której ciężar gatunkowy sam nadał, wbrew elementarnej spostrzegawczości i logice.
Na tym tle tym bardziej groteskowo wyglądają skrupulatne badania zawodników pod kątem stosowania środków dopingujących. Sztaby pierwszorzędnych fachowców analizują szczyny zawodników, którzy w związku z tym muszą szczać na komendę (ciekawe, jak pierwszorzędni fachowcy ich w tym kierunku tresują?), czy nie ma tam śladów jakichś substancji niedozwolonych, to znaczy takich, które konkurujące ze sobą koncerny farmaceutyczne zdemaskowały u konkurencji – no bo swoje własne wynalazki starannie ukrywają, to jasne. Właściwie nie bardzo wiadomo, po co to wszystko, bo przecież argument, że chodzi o dotarcie do granic wydolności organizmu ludzkiego, nie wytrzymuje krytyki. Jeśli granicę tej wydolności można przesunąć przy pomocy jakiegoś specyfiku farmaceutycznego, no to o co właściwie chodzi Granica się przesunie? Przesunie – a że nie na skutek tresury, tylko dyskretnej pomocy Matki-Chemii, to przecież nic złego. Z jakiegoż to powodu tresura fizyczna ma być szlachetniejsza od intelektualnej pomysłowości? Przecież i w jednym i w drugim przypadku chodzi o rezultat w postaci przesunięcia granicy wydolności ludzkiego organizmu! Rezultat – dodajmy – eksploatowany widowiskowo. Zatem im bardziej granica zostanie przesunięta, tym lepszy efekt widowiskowy, to chyba jasne? Argument ewentualnej szkodliwości dopingu dla organizmu zawodnika możemy puścić mimo uszu. Jeśli o znanych skutkach ubocznych został przez swoich treserów poinformowany, to wszystko w porządku; volenti non fit iniuria tym bardziej, że tych wszystkich, kompletnie bezcelowych czynności, nie wykonują przecież za darmo!
Dlatego należałoby położyć kres tej hipokryzji i oficjalnie znieść zakaz dopingu. Argument, że wtedy mielibyśmy do czynienia z rywalizacją koncernów farmaceutycznych, a nie zawodników, możemy śmiało puścić mimo uszu nawet nie dlatego, że to już jest faktem, ale przede wszystkim dlatego, że celem tej gałęzi przemysłu rozrywkowego jest efekt widowiskowy, zaś z tego punktu widzenia nie ma żadnego znaczenia, przy pomocy jakich narzędzi został on osiągnięty. Przecież nikomu nie przeszkadza, że w wyścigach konnych jeździec, że tak powiem, pasożytuje na wysiłku i wydolności konia. A skoro tak, to cóż nam szkodzi przerzucić punkt ciężkości widowiska na przemysł farmaceutyczny? Przecież ani w Zeusa, ani w boginię Zwycięstwa nikt dzisiaj nie wierzy, więc w tej gałęzi przemysłu rozrywkowego prawdziwe są już tylko pieniądze.
Ilustracja © brak informacji / www.thenewmodernman.wordpress.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz